Tại Diễn đàn kinh doanh 2017 mới đây, các doanh nhân hàng đầu Việt Nam đã chia sẻ những kinh nghiệm, cách nhìn nhận và chọn người tài cho thế hệ lãnh đạo doanh nghiệp kế cận.
Ông Trần Hùng Huy: 4 từ khóa - học hỏi, đam mê, quyết đoán và chịu trách nhiệm
Ông Trần Hùng Huy – Chủ tịch HĐQT Ngân hàng TMCP Á Châu (HNX: ACB), con trai - người kế thừa của ông Trần Mộng Hùng (sáng lập ra ACB) chia sẻ vào thời điểm ACB chuyển giao có thể nói là bất ngờ và không hề có kế hoạch chuẩn bị từ trước. Trong thời gian đó, bản thân ông đã có suy nghĩ trước tiên là phải học hỏi không ngừng, không chỉ từ ba mẹ mà còn từ bạn bè xung quanh.
Khi bắt đầu chuyển giao thì đâu đó có sự mâu thuẫn về văn hóa hay chưa tin tưởng, thế hệ thứ hai có thể có định hướng hơi khác so với thế hệ đi trước. Trong trường hợp này, ông Huy cho rằng nên nhìn theo khía cạnh tích cực rằng thế hệ đi trước đang là quân sư cho thế hệ đi sau. Trong một doanh nghiệp sẽ luôn có những mâu thuẫn, chính điều này tạo ra sự phát triển cho doanh nghiệp. Tầng lớp kế thừa, đặc biệt là người đứng đầu, người nhận chuyển giao doanh nghiệp nên tôn trọng giá trị thế hệ đi trước tạo lập và cần kiến tạo, xây dựng nền tảng mới trên cái nền tảng cũ.
Bên cạnh đó, người kế thừa cũng phải có đam mê với công việc đang làm, có đam mê thì mới có khả năng chịu đựng được những khó khăn, thách thức gặp phải. Ông Huy chia sẻ, bản thân khi ngồi vào vị trí Chủ tịch một ngân hàng, mỗi ngày phải làm việc hơn mười mấy tiếng đồng hồ, nếu không đam mê, không yêu công việc đó sẽ không thể nào trụ nổi bởi áp lực rất lớn.
Ông Huy cho rằng để nhận chuyển giao, một điều kiện cần đối với người kế thừa đó là tính cách quyết đoán và sẵn sàng chịu trách nhiệm.

Bà Lê Thu Thủy: Giá trị của tổ chức là trên hết
Nói về việc nhận chuyển giao kinh doanh, con gái và cũng là người kế thừa của bà Nguyễn Thị Nga - Chủ tịch HĐQT Seabank, bà Lê Thu Thủy, Phó Chủ tịch thường trực HĐQT SeABank, cảm thấy may mắn khi thế hệ đi trước đã xây dựng nền tảng khởi nghiệp không chỉ cho bản thân họ mà còn cho các thế hệ tiếp theo. Các thế hệ đi trước luôn nhấn mạnh rằng làm việc gì cũng nên tạo dấu ấn, tất cả công việc làm hằng ngày và tích lũy thì sau này khi nhìn lại sẽ thấy được bản thân đã tạo được dấu ấn như thế nào cho xã hội, khách hàng, doanh nghiệp. Việc tạo dấu ấn này là cơ sở để lớp người kế thừa làm được tốt hơn.
Theo bà, việc thế hệ trước đứng sau tham gia vào doanh nghiệp nếu có diễn ra đó là bởi họ luôn dõi theo thế hệ sau. Đồng thời, bản thân cũng thừa nhận tuổi đời còn trẻ, có những sự việc suy nghĩ vội vã chưa thấu đáo, do vậy vẫn cần học hỏi thế hệ đi trước để hoàn thiện bản thân hơn.
Bản thân bà Thủy khi bắt đầu bước vào làm ở SeaBank không phải từ khát vọng mà do gia đình muốn vậy. Tuy nhiên, chính việc trải nghiệm trong một doanh nghiệp vừa là văn hóa, vừa tạo một sân chơi để cho những người trẻ phát triển hết được khả năng và tiềm năng của mình đã giúp cho bà khám phá ra được khát vọng của bản thân là gì. Đồng thời, qua đó cũng nhận ra chính tinh thần đồng đội là động lực cho bản thân phát triển và dù làm gì, khát vọng gì cũng nên hướng đến mục tiêu chung của tổ chức. Mỗi cá nhân phải tự điều chỉnh để phù hợp với giá trị, hướng đi của tổ chức.
Từ kinh nghiệm của bản thân, bà Thủy đúc kết 3 điều. Đó là suy nghĩ trên khía cạnh tích cực, trong quá trình có thể xảy ra những mâu thuẫn nhưng đối với bà thì chỉ là quan điểm khác nhau, nếu có thể tập hợp lại để chắt lọc quan điểm tốt nhất thì sẽ đảm bảo được giá trị chung của tổ chức. Thứ hai, đảm bảo rằng khi dẫn đầu 1 hệ thống thì nên lựa chọn những thành viên nòng cốt quanh mình, bản thân bà biến những khát vọng của thành viên nòng cốt thành khát vọng của bản thân mình, bởi không làm như vậy thì không kiểm soát được hay hỗ trợ họ. Điều cuối cùng là cởi mở, không phán xét đối với những ý kiến khác nhau mà chỉ có chia sẻ để tìm ra được tiếng nói chung.

Ông Phạm Hồng Hải: Chuyển giao quyền lực chính là lựa chọn người phù hợp
Ông Phạm Hồng Hải – CEO HSBC Việt Nam cho rằng chuyển giao quyền lực không nhất thiết là người nhà mà là người phù hợp. Đây có thể ví như cuộc chạy marathon, người đi trước đi chậm lại để chờ người đi sau và sau đó là nhường đường để người đi sau vượt lên trước.
Doanh nghiệp nên xây dựng một cơ chế là không đặt quá nặng lên vai một người lãnh đạo để không phụ thuộc quá nhiều vào sức khỏe và trí tuệ người đó. Mục tiêu đặt ra khi xây dựng cơ chế quản trị là doanh nghiệp vẫn vận hành tốt dù có hay không có người lãnh đạo này.
Để chọn được người nhận chuyển giao xứng đáng, là thế hệ đi trước, ông Hải cho rằng cái trước tiên nên giữ nguyên không thay đổi dù bất cứ bối cảnh nào là đạo đức. Bản thân người lãnh đạo doanh nghiệp phải có đạo đức để duy trì được văn hóa và sự tồn tại của doanh nghiệp. Thứ hai là khả năng không chỉ hiểu biết về xu hướng trong nước mà cả xu hướng thế giới để tăng cao khả năng hội nhập. Điều thứ ba là thái độ đối xử với mọi người và cách vượt qua khó khăn.